NSL tijdlijn
Een chronologisch overzicht
- 1 augustus 2009
Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is gestart door de Rijksoverheid, samen met de provincies en de lokale overheden met als doelstelling:
- De luchtkwaliteit te verbeteren voor de volksgezondheid: mensen leven langer en zijn minder ziek als zij schonere lucht inademen.
- Ruimte bieden aan maatschappelijk gewenste ruimtelijke ontwikkelingen zoals woningbouw en nieuwe wegen.
De aanleiding hiertoe was dat Nederland de door de EU vastgestelde normen voor fijnstof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) niet binnen de daarvoor gestelde tijd kon halen.
Lees hier de publicatie uit 2009 met informatie over het NSL.
Jaarlijks heeft er een monitoring plaatsgevonden. Hiervoor is een 'monitoringstool' beschikbaar om te zien of de Europese normen (zie https://www.nsl-monitoring.nl/informatie/de-monitoring-nsl/) gehaald zijn.
- 2011 - 2017
Tot nu toe zijn de voorgeschreven normen nog niet gehaald. De concentraties zijn wel gedaald maar de lokale overschrijdingen blijven hardnekkig.
In het grootste deel van Nederland liggen de berekende concentraties fijnstof en stikstofdioxide in 2016 onder de Europese normen. De norm voor stikstofdioxide wordt nog overschreden in een aantal drukke straten in binnensteden, vooral in Amsterdam en Rotterdam. De norm voor fijnstof wordt lokaal nog overschreden in gebieden met intensieve veehouderijen en industrie. Hierdoor voldoet Nederland nog niet aan de Europese grenswaarden voor stikstofdioxide en fijnstof. De komende jaren zal in de binnensteden het aantal locaties waarop de normen worden overschreden naar verwachting afnemen.De EU heeft telkenmale uitstel verleend.
- oktober 2017
In het Regeerakkoord "Vertrouwen in de toekomst" van oktober 2017 is het volgende afgesproken:
"De Rijksoverheid blijft onder andere verantwoordelijk voor het realiseren van Europese doelstellingen op het terrein van lucht en water. Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) eindigt met de inwerkingtreding van de Omgevingswet en zal worden vervangen door een nationaal actieplan luchtkwaliteit dat zich richt op een permanente verbetering van de luchtkwaliteit."
- 23 januari 2018
Advies van de Gezondheidsraad "Gezondheidswinst door schonere lucht". De Gezondheidsraad adviseert de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (I en W) prioriteit te geven aan het terugdringen van de concentraties fijnstof en stikstofdioxide afkomstig van wegverkeer (vooral dieselvoertuigen) en het aanpakken van de uitstoot van ammoniak vanuit de veehouderij.
Lees hier de samenvatting en hier een link naar het volledige advies. Klik hier voor Achtergronddocument over deLuchtverontreiniging (2018/01B) en hier voor de Gezondheidseffecten (2018/01A).
- 8 maart 2018
Brief van het Platform Houtrook en Gezondheid aan de Staatssecretaris van I en W i.z. de aanpak van gezondheidseffecten door houtrook.
- 26 maart 2018
Aanpassing van het NSL In het voorjaar van 2018 kon iedereen een zienswijze geven over het concept-kabinetsbesluit Aanpassing NSL 2018. Alle zienswijzen worden beoordeeld door het ministerie van I en W en samengevat in een Nota van Antwoord voor het parlement.
- 25 april 2018
In een brief aan de Tweede Kamer heeft de Staatssecretaris een reactie gegeven op het advies van de Gezondheidsraad (januari 2018) met de implicaties voor het NSL en het SLA. De regering zet in voor een permanente verbetering van de luchtkwaliteit om zo te komen tot een vermindering van gezondheidsrisico’s als gevolg van luchtverontreiniging, waarbij toegewerkt wordt naar de streefwaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie.
- 30 mei 2018
Brief van de Staatssecretaris van I en W aan de Tweede Kamer i.z. de gevaren van de uitstoot van houtkachels als reactie op de brief van het Platform Houtrook en Gezondheid d.d. 8 maart 2018.
Tweede brief van de Staatssecretaris van I en W aan de Tweede Kamer met antwoorden op de gestelde kamervragen over de aanpak van houtrook in woonwijken.
- 25 juni 2018
De Staatssecretaris van I en W stuurt de Nota van Antwoord i.z. de aanpassing NSL 2018 naar de Tweede Kamer.
- 5 juli 2018
Algemeen overleg met de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer over
* het concept-kabinetsbesluit Aanpassing NSL d.d. 28 maart 2018 en de reactie van het Kabinet op de ingediende zienswijzen ("Nota van Antwoord" d.d. 25 juni 2018
* de reactie van het kabinet over het advies van de Gezondheidsraad "Gezondheidswinst door schonere lucht"
* de gevaren van de uitstoot van houtkachels
- september 2018
Het kabinetsbesluit Aanpassing Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) 2018 is op 27 september 2018 door de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat vastgesteld. Dit kabinetsbesluit is 28 september 2018 bekendgemaakt door middel van plaatsing in de Staatscourant en in werking getreden op 29 september 2018.
De Aanpassing NSL met bijlagen en de Nota van Antwoord zijn te downloaden via www.platformparticipatie.nl/aanpassingNSL2018
- 19 december 2018
De Staatssecretaris van I en W biedt de monitoringsrapportage NSL 2018 over 2017 en de prognoses voor 2020 en 2030 aan de Tweede Kamer aan. Daarbij is nog geen rekening gehouden met de effecten van de aanpassing NSL 2018 (zie hierboven).
Vastgesteld wordt dat schone lucht van levensbelang is en dat lagere concentraties stikstofdioxide en fijnstof de volksgezondheidsrisico's verminderen.
Ook wanneer de EU-grenswaarden overal gehaald zijn, is verdere verbetering van de luchtkwaliteit van belang om die risico’s verder te verlagen. Het RIVM geeft aan dat de dalende trend voor NO2 zoals die gemiddeld in de metingen tussen 2010 en 2015 is waargenomen, momenteel lijkt te stagneren. Het is onzeker of de gemiddelde PM10-concentratie, waar de bevolking aan wordt blootgesteld, de komende jaren verder zal afnemen. Inzichten in de ontwikkeling van concentraties en blootstelling worden besproken met het RIVM en meegenomen in het Schone Lucht Akkoord (SLA).
Met dit SLA wordt ingezet op een permanente verbetering van de luchtkwaliteit om zo te komen tot een vermindering van gezondheidsrisico’s door luchtverontreiniging, waarbij het kabinet – conform het advies van de Gezondheidsraad – toewerkt naar de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie. Het SLA, zoals aangekondigd in het Regeerakkoord, zal, naar verwacht, voor de zomer 2019 aan de Tweede Kamer toegezonden worden.
- 3 februari 2019
De Staatssecretaris van I en W schrijft aan de Tweede Kamer dat zij zich zal inzetten om de emissies uit houtkachels te verminderen.
- 21 december 2020
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft de elfde NSL-monitoringsrapportage aan de Tweede Kamer aangeboden.
Die wordt jaarlijks opgesteld door het RIVM en geeft inzicht in de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in Nederland en de voortgang van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit.
De belangrijkste conclusie is dat gedurende de looptijd van het NSL de luchtkwaliteit in Nederland aanzienlijk is verbeterd.
- 15 december 2021
Uit de monitoringsrapportage 2021 blijkt dat de luchtkwaliteit in 2020 verder is verbeterd.
Voor het eerst voldoet Nederland voor wegverkeer aan de Europese grenswaarden voor stikstofdioxide. Dat komt omdat de concentraties stikstofdioxide bij de verkeerswegen in 2020 in heel Nederland onder deze grenswaarden liggen.
Voor fijnstof is dat net niet zo. In Velsen ligt in 2020 een klein stuk weg van 100 meter niet onder de grenswaarde; dat is wel het geval langs wegen in de rest van Nederland. Op enkele woonlocaties in gebieden met intensieve veehouderijen worden de grenswaarden van fijnstof ook nog overschreden.
De lage concentraties voor stikstofdioxide en fijnstof komen onder andere door de maatregelen vanwege de uitbraak van het coronavirus SARS-CoV-2 in 2020. Er was daardoor binnen en buiten Nederland minder verkeer en economische activiteit, en dus minder uitstoot. Dit effect is waarschijnlijk tijdelijk. Het is niet duidelijk of dat helemaal verdwijnt als de maatregelen worden opgeheven.
De verwachting is wel dat de luchtkwaliteit de komende jaren verder verbetert doordat verkeer, industrie en veehouderijen minder stikstofdioxide en fijnstof uitstoten. Zo worden nieuwe auto’s steeds schoner of zijn ze elektrisch. Ook komen er steeds meer ‘lage-emissie zones’ in steden. Hier mogen bijvoorbeeld nog maar een beperkt aantal brandstofauto’s rijden of alleen elektrische auto’s.
Schone lucht is belangrijk voor de volksgezondheid. Ook bij concentraties onder de Europese grenswaarden is luchtverontreiniging nog schadelijk. Daarom heeft de overheid het Schone Lucht Akkoord (SLA) opgesteld om de luchtkwaliteit in Nederland tot 2030 nog verder te verbeteren. De rijksoverheid, provincies en diverse gemeenten hebben daar afspraken over gemaakt.
Nederland voldoet voor stikstofdioxide in 2020 aan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 2005. Voor fijnstof is dat niet zo. In september 2021 maakte de WHO nieuwe, lagere advieswaarden voor stikstofdioxide en fijnstof bekend. In grote delen van Nederland liggen de concentraties hier boven. Het is aan de overheid om te bepalen of en hoe Nederland hieraan wil voldoen.
Zie hier het complete rapport.
- november 2022
Het NSL stopt bij de inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet (juli 2023).